Kahve, hayatımızın ayrılmaz bir parçası. Dünyanın sadece belirli bölgelerindeki özel bir ağacın meyvesi olarak yetişen kahvenin sohbeti de içimi de ayrı ayrı keyif verir. Kahvenin lezzeti ve özelliği ise farklı hazırlanma ve demlenme şekillerinde gelir. Her ülkenin ya da bölgenin kendine özgü kahve demleme yöntemleri ve alışkanlıkları vardır. Bu yöntemler ve hazırlama şekilleri o bölgede yaşayan kişilerin damak zevklerine ve kahveyi nasıl tüketmekten hoşlandıklarına göre değişkenlik gösterir.
Kahve demlemek ya da pişirmek için cam ya da bakır cezve, french press ve moka pot adı verilen çeşitli ekipmanlar kullanılır. Aslında hepimizin bildiği ama adına pek aşina olmadığımız moka pot nedir? Konu filtre kahve ise demlenmesinde moka pot kullanmanın her zaman ayrı bir yeri vardır. Oldukça özel olan ve demlenirken kahvenin asıl lezzetini açığa çıkaran moka pot, en sevilen kahve demleme yöntemlerinden biridir ve sıklıkla tercih edilir. Peki, moka pot nedir ve nasıl kullanılır?
Kahvenin ana vatanı olan Orta Amerika’da, kahve demlemek için genellikle alimunyumdan üretilen özel cezveler kullanır. Hemen hemen herkesin evinde bulunan bu ekipman, kahvenin en kolay demlenme şeklidir. Avrupa’da ise İtalya’da sıklıkla kullanılan bu alüminyum cezve, moka pot olarak adlandırılır.
Moka pot sanılanın aksine kahvenin ana vatanında değil İtalya’da tasarlandı ve piyasaya sunuldu. İtalya’da 1900’lü yıllardan beri mutfak ekipmanları konusunda çalışan bir firma olan Bialetti tarafından çıkarıldı. İkonik bir model haline haline gelen Moka Pot Express, 1933 yılında firmanın sahibi Alfonso Bialetti tarafından tasarlandı ve piyasaya sürüldü. Hem kullanışlı hem de şık modeli ile özel tasarım ödülleri aldı ve özellikle İtalya’da hemen hemen her evde kullanılmaya başlandı. Geleneksel bir tasarım halini alan moka pot daha sonraları çok sayıda firma tarafından farklı şekillerde üretildi ve piyasaya sunuldu.
Bildiğimiz demleme şekillerinden biraz farklı olan moka pot, öncelikle oldukça şık tasarımıyla dikkatleri üzerine çekti. Sekizgen bir yapıya sahip olan moka potun, alt ve üst haznesi bulunuyor. Bir kısmı filtre, bir kısmı ise demlik olarak kullanılıyor.
Özellikle İtalyanlar tarafından kullanılan moka potun başka bir özelliği daha var. Kahvenin demlendiği üst kısım hiç yıkanmıyor. Yıkanması durumunda ise sadece su ile yıkanıyor ve tortu tabakası tamamen temizlenmiyor. Bu nedenle iç hazne kısmı bir kahve tortusu tabakası ile kaplanıyor. Bu da demlenen kahvenin tadının daha çok açığa çıkmasını ve yoğun bir tat almasına neden oluyor. Ayrıca alüminyumdan kaynaklanması muhtemel metal tadının da bir süre sonra kahveye geçmesi engellenmiş oluyor.
Moka Pot Nasıl Çalışır?
Moka pot kullanması oldukça basit bir kahve demleme ekipmanı olarak tanımlanabilir. Kahvenin daha lezzetli olması için de moka potla demlenmesi tavsiye edilir. Peki, moka pot nasıl demlenir ve moka pot ne işe yarar?
Aslında oldukça basit. Moka pot, iki farklı hazneden oluşuyor. Moka potla kahvenizi demlemek için önce hangi kahveden hoşlanıyorsanız bu kahveyi çektirmeniz gerekiyor. Moka pot farklı parçalarından birleşiminden oluşuyor. Tam ortada bulunan hazne kısmı çevrilerek kolayca açılıyor. Haznelerin içinde ne kadar kahve ne kadar su koymanız gerektiğini gösteren güven sibopları mevcut. Kahve ve su miktarını ayarlamanız için bu küçük işaretçiler size yardımcı oluyor. Alt kısımda bulunan hazneye koyacağınız su kahve ısındıkça buharlaşıyor. Ortada bulunan haznedeki çekilmiş kahvenin içinden geçiyor ve son haznede birikiyor. Kahve ve suyu koyduktan sonra moka potu yeniden birleştirip ocağın üzerine alabilirsiniz. Bir süre sonra su kaynamaya başlayacak ve kaynayan su buharı kahvenizin mükemmel şekilde demlenmesine yardımcı olacak. Sonrasında ise kahveniz hazır oluyor. Hatta bu yöntemle ve doğru basınçla espresso bile yapabilirsiniz.
Kahve demlendikten sonra dilerseniz içine biraz su ilave ederek kahvenizi lezzetli bir americanoya dönüştürmeniz mümkün. Ya da süt köpüğü yaparak latte ya da kahvenize süt ekleyerek muhteşem bir cappucino da içebilirsiniz.
Moka Pot Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Moka pot kullanırken dikkat etmeniz gerekenler ise şu şekilde sıralanıyor.
· Öncelikle moka potta demleyeceğiniz kahvenin inceliği önemli. Hazır kahve alıp çektiriyorsanız espressodan daha ince ama Türk kahvesinden daha kalın şekilde çektirmeniz gerekiyor. Kahve öğütme işlemini dilerseniz kendiniz evde de yapabilirsiniz.
· Moka pot kullanımında diğer bir önemli konu ise moka potu nasıl temizlemeniz gerektiği. Moka potu temizlerken kesinlikle deterjan kullanmamalısınız. Bulaşık makinesine de koymamalısınız. Moka potu sadece elde ve sadece su kullanarak temizlemelisiniz. Ayrıca yıkadıktan sonra demonte halde kurutmanız, içeride havasızlık olmasını da engelleyeceğinden korozyon oluşma ihtimalini de engelleyecektir.
· Ara ara moka potu kontrol etmelisiniz. Demonte olan moka potun ara kısmında bir sızdırmazlık contası bulunur. Bu conta sık kullanım nedeniyle zamanla aşınabilir ya da eskiyebilir. Bu nedenle bu kısmı kontrol edip contasını belirli aralıklarla değiştirmek, moka potun ömrünü uzatacaktır. Moka pot contası değişimi için tavsiye edilen ortalama süre senede bir keredir. Ancak daha sık bir kullanım söz konusu ise daha kısa zaman aralıklarında da bu contayı değiştirebilirsiniz. 3’lü şekilde satılan contaları dilerseniz moka pot satan kahve mağazalarından dilerseniz de internet üzerinden satın alabilirsiniz.