Ilıman bölgelerde yetişen ve ülkemizin yemeklerinde sıklıkla kullanılan bitkilerden birisi fesleğendir. Yemeklerin lezzetinin artırılmasına yardımcı olan bu lezzet, sağlık açısından birçok faydalı özelliğe de sahiptir.
Tadının farklı yiyeceklerle uyum içerisinde olması, fesleğeni istediğiniz tüm tariflerde kullanmayı kolaylaştırır. Reyhan olarak da adlandırılan bitki, oldukça az yer kapladığı için küçük bir saksıda bile kolayca yetiştirilir. Pratik şekilde yetiştirilebilir olması, fesleğen evde nasıl bakılır sorusunu beraberinde getirir. Bu bitkiyi evde yetiştirerek, istediğiniz her anda yemeklerinize katabileceğiniz ve farklı amaçlar için kullanabileceğiniz kaynağa sahip olabilirsiniz. Yazımızda sizler için fesleğen evde nasıl yetiştirilir sorusunun yanıtına ve bu bitkinin çeşitli faydaları hakkında kısa bilgilere yer verdik. Bitkinin yetiştirilmesi için ideal koşulları öğrenerek tüm faydalarından yararlanmaya başlayabilirsiniz.
Fesleğen Evde Nasıl Yetiştirilir?
Sizlerle paylaşacağımız basit adımları takip ederek evde fesleğen yetiştirme sürecine başlayabilirsiniz.
- Fesleğeni hem tohumdan hem de fidandan yetiştirmek mümkündür. Tohumdan yetiştirme süreci daha uzun zaman aldığından ve fazla bakım gerektirdiğinden ev koşulları için genellikle findandan yetiştirme önerilir.
- Saksı seçerken ekeceğiniz fidanın köklerini alacak genişlikte olmasına özen göstermeniz gerekir. Ayrıca fesleğen için önemli olan bir konu, saksı tabanındaki deliklerdir. Fesleğen kökleri fazla suya maruz kaldığında hızla çürüyen bir yapıya sahiptir. Bu nedenle orta boyutlardaki taban deliklerine sahip saksıları tercih etmeniz önerilir.
- Saksı içerisine konulacak toprak seçilirken humus açısından zengin olmasına dikkat edebilirsiniz. Humus açısından zengin olan toprakların yapısında bolca organik madde bulunur. Bu organik maddeler, fesleğenin büyümesi ve gelişmesi için gerekli yapı taşlarını kazanmasını sağlar. Torflu toprak olarak adlandırılan seçenek de fesleğen için uygundur.
- Fesleğen fidanını saksı içerisine yerleştirirken nazik hareketler kullanmak ve kök kısmına zarar vermekten kaçınmak gerekir. Kökleri hasar alan fidanların toprakta tutması ya gecikir ya da hiç büyümez. Kökler, fesleğenin su, mineral ve çeşitli organik maddeleri aldığı köprü görevi üstlenir.
- Evde fesleğen nasıl yetiştirilir sorusunun son adımı ise sulama sürecidir. Bitki sulaması bir denge gerektirir. Fazla sulamak, bitki köklerinin boğulmasına yol açar ve hasara neden olur. Az sulamak ise fesleğeni kurutur. Ortalama haftada 1 kere sulama, ideal sonuçları elde etmeniz için yeterlidir. Toprak durumunu takip ederek sulama miktarınızı haftada 2’ye çıkarabilirsiniz. Eğer toprağın fazla kuru, çatlamış şekilde göründüğünü düşünürseniz ekstra su koyabilirsiniz. Bu durum özellikle fazla sıcak bölgelerde yaşayanların karşılaşabileceği bir problemdir. Haftada 2 sulamayla fesleğen bitkisi için gerekli desteği sağlayabilirsiniz.
Fesleğen Faydaları Nelerdir?
Bitkiyi kendiniz yetiştirmek ve evde fesleğen bakımı yapmaya başlamak beraberinde çok çeşitli faydaları getirir.
- Baş ağrısı, herkesin arada sırada karşılaştığı ve oldukça rahatsız edici olan bir histir. Düzenli fesleğen tüketiminin baş ağrısı şiddetinin ve sıklığının azalmasına yardımcı olduğu söylenir.
- Fesleğen bitkisinin faydaları arasında, sindirim sistemi üzerindeki destekleyici etkileri de yer alır. Hazımsızlık, mide krampları gibi çeşitli problemlerin kontrol altına alınmasını sağlayabilir. Öğün sonrası şişkinlik probleminiz varsa fesleğen bu konuda da yardımcı olabilir.
- Antioksidan özellikleri sayesinde vücudun zararlı etkenlerden arınmasını hızlandırabilir.
- Vücut metabolizmasının sorunsuz şekilde çalışması için gerekli temel vitaminler açısından zengindir. Bu vitaminlerin önerilen miktarlarda tüketilmesi, gün içindeki enerji seviyenizden karanlıkta rahatça etrafı görmeye kadar birçok unsuru etkiler. Fesleğen bitkisinde bolca bulunan vitaminlere örnek olarak; K, A ve C gösterilebilir. Diğer temel vitaminler de eser miktarlarda bitkide bulunur.
- İştah açıcı ve sakinleştirici gibi farklı etkiler yaratabilir. Fesleğen bitkisinin vücut üzerinde yarattığı spesifik etkiler, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu nedenle bitkiyi farklı yemek ve içeceklerle denemek önerilir. Örneğin fesleğen bitkisini yemeklerinize eklediğinizde sakinleştirici ve dinlendirici etkileri oluşuyorsa akşam yemeğinin bir parçası haline getirebilirsiniz. İştah açıcı özelliğini dikkat çekici düzeyde hissediyorsanız öğünler arasındaki atıştırmalıklara ekleyebilirsiniz.
- Enerji seviyenizin dengeli şekilde yükselmesine yardımcı olur. Yapay şekerleri içeren hazır gıdalar, enerji seviyelerinde ani yükselme ve düşmelere yol açar. Fesleğen tam tersine enerji seviyelerini yükseltirken şeker miktarının azaltılmasını destekler. Bu özelliği,serbest kan şekerinin kontrol altına alınmasına ve uzun vadeli sağlık önlemleri alınmasına yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini destekleyen fesleğen, vücut için zararlı bakterilere karşı koruma kazandırır.
- Fesleğenin faydaları arasında demir emilimini kolaylaştırması yer alır. Demir eksikliği, günümüzde karşılaşılan kansızlık probleminin en sık sebepleri arasındadır. Düzenli fesleğen tüketimiyle vücudun ihtiyaç duyduğu demir miktarına sürekli olarak ulaşabilirsiniz.
- Gerginlik, sinirlilik gibi negatif duyguların kontrol edilmesine yardımcı olur. Bu özelliği, fiziksel sağlığın yanı sıra zihinsel sağlık üzerinde de dikkat çekici faydalar yaratmasını sağlar.
Fesleğen Bakımı Nasıl Yapılır?
Fesleğen faydalarına ve saksıya dikilme sürecine değindikten sonra, bakım sürecine geçiş yapalım. Bu bitkinin sunduğu tüm faydalardan yararlanmaya devam etmek istiyorsanız birkaç bakım detayına dikkat etmeniz önerilir.
- Fesleğen bakımı evde yapılırken güneş alan bir konum seçmeye özen gösterin. Bitkilerin sağlıklı ve dengeli şekilde büyümesi için güneşe ihtiyaçları olur. Evinizde bulunan bir pencere kenarının yanı sıra, balkon, bahçe, teras gibi bir alanınız varsa buraları da seçebilirsiniz.
- Bitkinin aldığı güneş ışığı tek yönlü ise haftada birkaç kere saksı yönünü değiştirmeniz önerilir. Sadece tek bir tarafına güçlü güneş ışığı alan fesleğen ya dengesiz şekilde büyür ya da yakıcı bir güneş teması nedeniyle o tarafta kurur. Bunu engellemek için saksıyı arada sırada çevirmeniz önerilir.
- Saksıyı koymak için seçtiğiniz noktanın fazla rüzgar almaması da önemlidir. Fesleğen otsu ve narin bir bitki olduğundan güçlü bir rüzgar altında kırılması mümkündür. Bu durumdan kaçınmak için daha korunaklı bir nokta seçebilirsiniz.
- Yemekler başta olmak üzere birçok farklı amaç için fesleğeni kullanacaksanız budama sürecine de dikkat etmek önemlidir. Bitki bakımının temel bir parçası olan budama sırasında gövdenin en az 10 santimetre olması gerekir. Daha kısa bir bitkiyken budama yapmak, büyümesini engeller. Üst yapraklardan başlayarak makasla kesmek ve fazla fesleğen almaktan kaçınmak önerilir. Böylece bitki büyümeye ve sizin için daha fazla lezzetli ot üretmeye devam eder.
Fesleğen Nasıl Kullanılır?
Bu lezetli ve sağlıklı ot seçeneğine pratik şekilde ulaşmak için fesleğen bakımı evde saksıda yetiştirme sürecine başlayabilirsiniz. Bu sürece başlayanlar, fesleğeni mutfakta hangi tarifler sırasında kullanması gerektiğini merak eder. Hazırlanan bitki çaylarına fesleğen eklemek, sıklıkla kullanılan ve pratik özellikteki seçenekler arasındadır. Fesleğenin yemek saatleri dışında da tüketilmesini mümkün kılan bir seçenek niteliğindedir.
Fesleğenin sıklıkla kullanıldığı yemekler arasında ilk sırada et içeren tarifler yer alır. Hem kırmızı hem de beyaz etin lezzeti, fesleğen için uygun özellik gösterse de özellikle kırmızı etler popüler olarak kullanılır. Dana, koyun, keçi, sığır gibi hayvanlar, fesleğen kullanılan soslu yemeklere örnek olarak gösterilebilir. Beyaz etler de bu otla marine edilebilir olsa da kırmızı etlerde fesleğene yönelim daha fazladır.
Domates, fesleğenin çok yakıştığı temel besin maddelerinden birisidir. Domates kullanılarak hazırlanan yemek soslarına taze fesleğen eklenmesi mümkündür. Böylece bu domates sosuyla yapılan tüm yemeklerde fesleğen lezzetine ulaşabilirsiniz.