Atık malzeme kısaca kullanım ömrünü tamamlamış tüm ürünler olarak tanımlanabilir. Her gün, yüz binlerce değerlendirme potansiyeli bulunan atıklar ayrıştırılmadan çöp kutusuna atılıyor. “Atık malzemelerden neler yapılır?” diye bir an bile düşünüldüğünde ortaya çıkabilecek birçok fikir olduğunu görebilirsiniz. Yaşam alanınızda oluşan bir ihtiyacı karşılayabilir veya sadece göz zevkinizi hoş tuttuğunuz dekor eşyaları tasarlayabilirsiniz.

Atık Malzeme Nedir?

Atık malzeme, genellikle insan kaynaklı olarak ortaya çıksa da bazen doğa kaynaklı olarak da oluşabilmektedir. Artık kullanılmayan sıvı ya da katı maddeler atık olarak tanımlanabilir. Evinizde kırılan bir cam, bitmiş bir yoğurt kabı çöpten çok daha fazlasıdır. Oysa ki, çöp olarak değerlendirilen çoğu ürünün tekrar kullanım adına potansiyeli yüksek sayılır. 

Atık materyaller ile ürünlerin işlenerek geri dönüştürülmesi geleceğin ve çevrenin korunması için önemli bir sorumluluktur. Atık malzemeler bileşenlerine göre gruplandırılır. Bu bileşenler yeniden kullanılır ya da bir malzemenin üretiminde yer alacak bir hammaddeye dönüşür. 

Bu durumda çöpleri ayrıştırarak doğru materyali doğru geri dönüşüm kutusuna aktarmak bir ürünün birkaç kez kullanılabilmesi anlamına gelir. 

Atık Malzeme Materyalleri

Yolda yürürken birçok yerde geri dönüşüm kutusuyla karşılaşılır. Bazı istisnalarla birlikte her materyal türünün bir kutusu ve bu kutunun sabit rengi bulunur. Kağıt atıklar mavi, cam atıklar yeşil, metal atıklar gri ve plastikler sarı kutunun içerisine atılır. Kullanmayacağınızı düşündüğünüz parçaları burada ayrıştırınız fakat atmadan önce onları, sizin de dönüştürebileceğinizi unutmayınız. 

Plastik

Plastik, adeta zamana meydan okur. İçecekten kremlere kadar birçok ürün plastik kaplar içerisinde saklanır ve uzun süre bozulmaz. Bu bozulmama çevreye, çözünemeyen binlerce plastik atık olarak geri döner. Yolda, ormanda veya denizde kısacası doğada zararlı bir halde durması yerine plastiği dönüştürmek hem geleceğe olan sorumluluğunuzu yerine getirir hem de cebinizi korur. 

Plastikler, artık birçok alanda dönüştürülüyor. Bazı markaların geri dönüşüme dikkat çekmek adına tasarlayıp ürettiği kıyafetler bile bulunur. Elbette, evde bu kıyafetleri oluşturmak çok zor fakat hiçbir şey yapamayacağınız anlamına da gelmez. 

Çocuklarınız için kalem kutusundan çiçekleriniz için saksıya, sevimli dostlarınız için mama kaplarından çeşitli oyuncaklara kadar kullanışlı veya dekoratif eşyaları evde tek başınıza ya da sevdiklerinize bir aktivite haline getirerek elde edebilirsiniz. 

Cam 

Salça, hazır gıdalar ve bazı içecekler camdan yapılmış bir paketin içerisinde satılırlar. İçerisindeki ürün bittiği takdirde kullanacağınız ve sayısız şekilde değerlendirebileceğiniz camlara sahip olursunuz. 

Cam kavanozları iyice yıkadıktan sonra içerisine kışlıklarınızı doldurabilirsiniz. Düğme, boncuk gibi hobi malzemelerini düzenleyebilirsiniz. Düz bir yüzeye sahip atık camları bir tuval gibi kullanabilirsiniz. Cam boyalar kurutulmuş çiçekler yardımıyla eşsiz bir tablo ortaya çıkarma fırsatı tamamen sizin elinizde. Sprey boya ile cam şişeleri renklendirerek dekoratif vazolar üretebilirsiniz. 

Kağıt 

Plastikten sonra en çok israf edilen ve atık durumuna geçen malzeme kağıttır ve müsvedde olarak ya da kirlenmiş bir şekilde öylece çöpe gitmesine izin vermeyiniz. Kağıt, birçok hobinizi gerçekleştirebileceğiniz ve hatta kurtarıcınız olacak malzemelerden yalnızca biri.

Kağıtları dönüştürmenin eğlenceli bir yolu çocuklarınızın hayal gücüne bırakmanızla gerçekleşir. Şekiller verebilirler, boyayabilirler ve daha birçok eğlenceli aktiviteyle hem onları uygun bir maliyetle oyalayabilirsiniz hem de yaratıcılıklarını geliştirmelerine yardımcı olursunuz. 

Kağıtları zarf, kutu, hediye paketi olarak kullanarak tekrar değerlendirebilirsiniz. İşiniz bittiği takdirde kağıtları çöpe atmayın, kağıt parçalayıcı araçlarla paketlemelerde ürünlerin kırılmasını önleyebilir ya da konfeti olarak kullanabilirsiniz. 

Metal 

Günlük hayat içerisinde, mutfaktan iş yerine kadar birçok yerde metal kullanımı sıklıkla gerçekleşir. Kutu içecekler, temel gıda tenekeleri, konserveler, eskiyen tavalar çokça gördüğünüz metal atıklar arasında yer alır.

Metal, saf bir bileşenden oluşur ve temas ettiğiniz kimyasala, katkı maddesine ve zamana bağlı şekilde deformelere uğrayabilir. Metali dönüştürürken dikkatli davranınız.

Dönüşen Ürünler 

Atık malzemelerden tasarımlar mutfaktan salona, banyodan yatak odasına birçok kullanışlı ve dekor eşya potansiyeli sizi bekler. Ellerinizin yeteneği ve zevkinize bağlı olduğu için üretebileceklerinizin bir sınırı bulunmaz. Hayal gücünüzün ve yaratıcılığınızın konuşacağı ürünler evinizde dikkat çekici hale gelir.

Pratik Kullanım İmkanı 

Geri dönüşüm olarak değerlendireceğiniz birçok atığı elden geçirerek güzel ve işlevsel bir hale getirebilirsiniz. Evinizin dilediğiniz odasında kullanabileceğiniz temel ve dekor eşyalar oluşturabilirsiniz.

Dekor Ürünleri

Çöpe gitmek üzere olan yoğurt kabını, cam kavanozu, kullanılmış güveci veya plastik derin kabı ister canlı ister yapay çiçek için saksı yapabilirsiniz. Yamalı tekerlerinizi atmayınız. Güzelce yıkayın ve boyayın, hatta etrafına halatlar sarın. Tercihinize göre sehpa ya da puf olarak kullanabilirsiniz. Eski ve tek kalmış düğmeleri bir halata silikon tabancasıyla yapıştırarak kapı girişlerini eğlenceli bir hale getirebilirsiniz.

Kullanışlı Eşyalar 

Biten bir temizlik ürünü şişesini iyice yıkadıktan sonra çiçekleri sulayabileceğiniz bir alete dönüştürebilirsiniz. Biten şampuan şişelerini uygun şekilde keserek şarj ettiğiniz telefon ya da saç kurutma makineniz ve tarağınız için stand yapabilirsiniz. Eskiyen ahşap çekmece veya meyve sebze kasasına havlu yerleştirebilirsiniz ya da raf yapabilirsiniz.

Geri Dönüştürmenin Avantajları

Atık malzeme çalışması yapmanın ve geri dönüştürmenin başlıca avantajı, çevrenin korunuyor olması ve etrafta çöplerin birikmesinin engellenmesi olur. Aynı ürünü defalarca almak zorunda kalmazsınız, kendi ihtiyacınızı üretebilir hale gelirsiniz ve bu da bütçenize olumlu bir şekilde yansır. Tek başınıza yapabileceğiniz gibi çocuklarınızı ya da öğrencilerinizi dahil edebileceğiniz bu dönüşümler eğlenceli bir aktivite haline gelebilir.

Kalemtıraştan çıkan atıkları bir sanat eserine dönüştürmeleri için çocuklarınıza özgürlük tanıyınız. Parça parça artmış olan kağıtlar da bu resme dahil olabilir. Küçük sanatçının yeteneğini güzel bir çerçeve içerisinde, dilediğiniz yerde sergileyebilirsiniz.

Eskiyen kıyafetleri bir oyuncağa çevirebilirsiniz. Kesme ve dikme işlemleri size ait olacak şekilde çocuklarınız için bebek, hayvan, araç gibi pamuk ve kumaştan oluşan yumuşak oyuncaklar üretebilirsiniz. 

Atık Malzemelere Yer Verirken Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Her materyalin uygun bir kullanımı elbette bulunur. Atık malzeme çalışmaları yaparken materyallerin sağlam olduğundan emin olunuz. Kullanıma bağlı olarak veya zamanla oluşan deformeler ürünler sağlıklı yapısını kaybeder ve artık hiçbir şekilde kullanılamayacak hale gelebilir. Bu durumlarda atık malzemeleri geri dönüştürmenin pek de faydası bulunmaz. 

  • Cam materyali dikkatli bir şekilde gözden geçirilmeli ve üzerinde çatlak, kırık veya herhangi bir kesici nokta bulunmadığından emin olunmalıdır. Ani batmalar ve kesmeler tehlikeli bir durum oluşturabilir. 
  • En çok hassasiyeti göstermeniz gereken materyal metal parçalardan oluşur. Metal üzerinde oluşabilecek küfler; cilde veya açık yaraya temas, soluma ve tatma gibi durumlarda tehlike arz eder. Geri dönüştürmek istediğiniz metal parçanın sağlamlığından emin olunuz. 
  • Doğada milyonlarca bulunan plastik, tüm materyaller içerisinde çözünmesi ve yok olması en zor olan atıktır. Plastiğin değerlendirmesi kolay olabilir ancak dünya üzerinde fazlaca bulunan plastiklere bir yenisini eklememeye özen gösteriniz. Plastik kullanımını olabildiğince azaltmaya çalışmanız tavsiye edilir.