Yeryüzünün şiddetli bir şekilde sarılarak birçok hasara sebep olan deprem, insanların olduğu kadar tüm canlıların da kabusu. Bir deprem felaketinde şehir yaşamına dahil olan sokak hayvanları ve evcil hayvanlar dezavantajlı topluluklar arasında yer alır. Çünkü olası hasarda insanların gereksinimlerine öncelik verilebilir. Bu durumda sokak hayvanları savunmasızlık, çaresizlik ve yaşam alanından edilme gibi olumsuz durumlarla karşı karşıya kalabilir. Peki biz deprem sonrasında can dostlarımızı korumak ve yaralarını sarmak için neler yapabiliriz? Bu yazımızda olası bir depremde sokak hayvanlarının iyileştirmeye dair tüm bilgileri sizin için derledik. Bilimsel veriler ışığında hazırlanan yazımızı inceleyerek minik dostlarınızı nasıl iyileştirebileceğiniz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Afet Durumlarında Hayvanlar

Sokak hayvanları, her şehrin hızla gelişerek birer metropol topluluğuna evrilen ülkemizin önemli bir parçası. Özellikle kedi ve köpekler şehirlerin ve kırsal bölgelerin belirli yerlerinde kendi alanlarını kurarak yaşamlarını sürdürüyor. Şehirleşmenin getirdiği yeme içme alışkanlıklarından psikolojik değişimlere kadar insanları etkileyen her unsur sokak hayvanlarını da etkiliyor. Peki olası bir afette sokak hayvanlarına ne olacak? Bunun cevabını verebilmek oldukça güç. Çünkü olası afet durumlarında sokak hayvanları, tıpkı insanlar gibi psikolojik ve temel ihtiyaçlar bakımından oldukça zor duruma düşüyor. Ayrıca insanların yaşadığı bu problemler çeşitli yardımlarla giderilmeye çalışılırken sokak hayvanları bu desteğin dışında kalabiliyor. Milyonlarca insanın ve binlerce binanın arasında sıkışıp kalmış can dostlarımızı afet durumlarında korumak için hepimize birçok sorumluluk düşüyor.

Deprem gibi olası felaket senaryolarından can dostlarımızın yaralarına merhem olmak istiyorsanız temel ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra onları anlamaya çalışmanız da çok değerli.

Afetin tanımını “Yerleşim alanları üzerindeki normal yaşamı etkileyerek kayıplara neden olan teknolojik ve insan kökenli olaylar” olarak yapabiliriz. İnsan yaşamını olumsuz yönde etkileyen afetlerin başında ise depremin geldiğini söylemek mümkün. Özellikle yüksek şiddetle gerçekleşen depremlerde tüm yaşam alanları hasar alma ve yıkılma riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Olası deprem durumlarında hayvanların yaşayacağı travmayı onarabilmek için herkesin bu konuda bilinç sahibi olması gerekli. Tahliye başarısızlığı, yaşam alanlarının yok olması ve açlık gibi problemlere ek olarak travma geçirme riskiyle de karşı karşıya kalan can dostlarımız için neler yapabiliriz? Deprem sırasında ve deprem sonrasında dikkat etmeniz gerekenleri alt başlıklarımızda bulabilirsiniz. Şimdi ilk olarak herkesin kafasını kurcalayan sorunun cevabını vermekle başlayalım; Hayvanlar depremi hisseder mi?

Hayvanlar Depremi Hisseder mi?

Kedi ve köpekler depremi hisseder mi gibi sorulara net bir şekilde evet demek oldukça güç. Fakat hayvanların duyu organları insanlara nazaran daha gelişmiş yapıda olduğundan duyulması güç titreşimleri öncesinde algılayabiliyor. Bu konuda örnek olarak “Deprem ve Canlılar Üzerindeki Etkileri” adlı makalede bahsedilen 1991 yılındaki bir çalışmadan örnek verebiliriz. “Tectonophysics” adlı yayında yer alan araştırmaya göre “22 Ekim 1926’daki Leninakan depreminden önce olağandışı köpek davranışları gözlenmiş takiben 30 ve 40 dakika aralıklarında üç şok kaydedildi. Agin köyünde, köpekler 7-20 km merkez üssü mesafedeki ilk şoktan önce, ikinci şoktan birkaç dakika önce ve üçüncü şoktan önce havlayarak köyden tarlalara koştukları kaydedildi.” Bu ve bunun gibi birçok araştırma incelendiğinde hayvanların depremi önceden hissetme ihtimalinin bulunduğunu söyleyebiliriz. Fakat bilimsel çalışmalar hayvanların her depremi haber verebileceği ihtimalinin bulunmadığını gösteriyor. Bunun için hayvanların sıra dışı tepkilerinin depreme yorulması pek mantıklı görülmüyor.

Deprem Öncesinde Hayvanlar İçin Neler Yapılmalı?

Yüksek şiddetlerle gerçekleştiği takdirde büyük bir yıkıma sebep olabilecek deprem felaketine karşı her açıdan hazırlıklı olmamız oldukça önemli. Bu konuda hayvanlar için yapabileceğiniz birçok hazırlık bulunuyor. Unutmayın ki olası bir afette evcil hayvanlarımız olduğu kadar sokak hayvanlarımız da oldukça riskli bir konumda. Bunun için hazırlıklarınızı tüm canlara yönelik gerçekleştirebilirsiniz. Olası bir deprem öncesinde minik dostlarınız için yapmanız gerekenlere ilk olarak evcil hayvanlarla başlayalım. Evinizin önemli bir üyesi olan can dostlarınız için şunları dikkate almanız yeterli:

  • Evcil hayvanınızın kaçma ihtimaline karşı mikroçip taktırın.
  • Minik dostunuzun benzer durumlarda nerelerde saklandığını gözlemleyin.
  • Düzenli olarak diğer hayvanlarla iletişim kurmasını sağlayın.
  • Deprem çantanıza evcil hayvanınızın sürekli oynadığı bir oyuncağı dahil edin.
  • Çevrenizdeki hayvan barınaklarını araştırın. Çünkü minik dostunuz kaybolduğunda barınaklara götürülebilir.
  • İçerisinde ilaçları, maması ve diğer temel ihtiyaçlarının bulunduğu bir kit hazırlayın.
  • Evinizi minik dostunuz için güvenli bir hale getirin.
  • Kaybolma riskine karşı evcil hayvanınızın fotoğrafını ve sağlık kayıtlarının bir kopyasını çantanıza ekleyin.

Bu unsurları dikkate alırsanız olası bir deprem durumunda minik dostunuz güvende olabilir. Bu süreçte yukarıda da belirttiğimiz gibi evcil hayvanınızın diğer hayvanlarla iletişim kurması oldukça mühim. Çünkü olası bir deprem anında kediniz veya köpeğiniz dışarı kaçabilir. Can dostunuzun çevreye alışmaması ve diğer canlılarla iletişim kuramaması durumunda daha fazla sorun yaşayabilir. Bunun için evcil hayvanınızın çevrenizdeki sokak hayvanlarıyla etkileşim halinde olmasını sağlayabilirsiniz. Şimdi gelelim sokak hayvanları için neler yapabileceğinize:

  • Minik dostlarınız için deprem çantanızda bir miktar mama ve su bulundurun.
  • Yaralanma risklerine karşı tıbbi malzeme ekleyin.
  • Yaşadığınız çevredeki sokak hayvanlarını tanıyın. Onlarla iletişim kurun.
  • Çevrenizdeki sokak hayvanlarının barındığı yerleri öğrenmeye çalışın.
  • Olası bir afet anındaki tahliye alanlarını öğrenin.

Olası bir deprem senaryosunda her insan çevresindeki sokak hayvanlarının sorumluluğunu almalı. Bunun için çevrenizde yaşayan minik dostlarınızda iletişimde olmanız oldukça önemli. Çünkü deprem sonrasında sokak hayvanları oldukça gergin olacaktır. Bu durumlarda tanıdıkları yüzleri görmek onları bir nebze olsun rahatlatacaktır.

Deprem Sırasında Hayvanlar İçin Neler yapılmalı?

Depremin şiddetinin ne olacağını ve nelerle karşılaşacağınızı bilemediğinizden deprem anında planlı bir şekilde aksiyon almanız oldukça önemli. Panik yapmadan sakin bir şekilde hareket etmeniz hem sizin hem de can dostunuzun güvenliğini sağlamayı kolaylaştıracaktır. Bunun için deprem anında sakin olup, evcil hayvanınızı yanınıza olarak güvenli bir bölgede bekleyin. Afet anında evinizi boşaltmanız gerekiyorsa evcil hayvanınızı da tahliye etmeye çalışın. Unutmayın ki, eğer eviniz sizin için güvenli değilse evcil hayvanınız için de güvenli değil. Tahliye etmeyi başaramadığınız durumlarda ise evcil hayvanınızı bir alana bağlamaya veya kapatmaya çalışmayın. Zaman kaybetmeden arama ve kurtarma ekiplerinden destek alarak minik dostunuzun kurtulmasını sağlayın.

Deprem Sonrasında Hayvanlar İçin Neler Yapılmalı?

Deprem sonrasında hayvanların yaşayabileceği yıkım, tahmin ettiğinizden daha fazla olabilir. Deprem yıkıcı bir şiddetle gerçekleştiği takdirde hayvanların alışkın olduğu alanlar yıkılabilir. Bu durum koklayarak ve görsel hafızalarına başvurarak evlerini bulan hayvanlar için büyük bir karmaşaya yol açabilir. Bunun için sakinliğinizi korumalı ve dikkatli hareket etmelisiniz. Olası bir deprem hayvanlarda endişe ve strese yol açar. Bu durum onların farklı ve saldırgan tepkiler vermesine neden olabilir. Eğer hayvanlarda olağanın dışında hareketlerle karşı karşıya kalırsanız panik yapmanıza gerek yok. Temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra bolca sevgi ve ilgi göstererek iyileşmelerini sağlayabilirsiniz. Çevrenizde evini arayan veya kaybolmuş bir hayvan görürseniz, ilgili birimlere bildirerek yuvalarını bulmalarını sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki deprem, tüm canlılar için büyük bir tehlike. Bu süreçte minik dostlarımıza sevginizi ve desteğinizi eksik etmeyin