Fiyatları ile el yakarken yemeklere kattığı lezzet ile ön plana çıkan döküm tencere hakkındaki bu yazımızda sizler için döküm tencere ilk kullanım ve kullanım sonrası döküm tencere temizliği hakkında en doğru bilgileri derlemeye çalıştık. Aynı zamanda döküm tencere alırken neleri göz önünde bulundurmanız gerektiği hakkında da ipuçları paylaştık. 

Döküm Tencere Nedir?

Döküm tencere temizliği ve kullanımı hakkında detaylı bilgilere geçmeden önce döküm tencerenin ne olduğu hakkında fikir sahibi olmanızda fayda vardır. Bu sayede üretim aşamasını ve yaptığınız yemeklere etkisini daha iyi kavrayabilirsiniz.

  • Döküm tencereler ve tavalar erimiş haldeki demirin, tencere ya da tava şeklindeki kalıplara dökülmesiyle elde edilen; yapısından dolayı ısıyı uzun süreler muhafaza etme özelliğine sahip malzemedir.
  • Döküm tencereler ve tavalar kaplamalı ve kaplamasız olarak ikiye ayrılır. Kaplamasız döküm tencere ve tavalar hasar almaya müsaittir. Kullanımları sırasında kaplamalı olanlara oranla çok daha dikkatli olunması gerekir. Aynı zamanda kaplamasız olanlar temizlik sırasında kullanılan deterjanı içerisine hapsedebilir ve bir sonraki kullanımda olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilir. Bu sebeple kaplamalı olanlarını tercih etmeniz önerilir. Kaplamasız döküm tencere aldıysanız yazımızın devamını okuyarak temizliğinin nasıl yapılması gerektiği hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
  • Döküm tencereler ve tavalar ısıyı eşit bir şekilde dağıtması ve ısısını koruması ile ön plana çıkar. Bu özelliği sayesinde et pişirmek için sıklıkla kullanıldığını görebilirsiniz.

Döküm Tencere İlk Nasıl Kullanılır?

Bu başlıkta hem kaplamalı hem kaplamasız döküm tencere ilk kullanım aşamalarını ve talimatlarını bulabilirsiniz. Kaplamalı olanları suyla yıkayıp direkt kullanabileceğiniz gibi onun için de ilk kullanım talimatları mevcuttur. Fakat kaplamasız olanlara “seasoning” işlemini yapmanız gerekir. Böylelikle kaplamasız olanların kaplamasını yapmış olursunuz. Gelelim “seasoning” yani kaplama işlemini nasıl yapabileceğinize.

Kaplamasız Döküm Tencereler ve Tavalar için Seasoning İşlemi Aşamaları

  • Öncelikle döküm tencerenizi veya tavanızı ılık su ile yıkayın ve kurulayın.
  • 150-200 derece ısıtılmış bir fırında kısa bir süre bekleterek nemini alın. Nemi gittikten sonra çıkarın ve soğumaya bırakın.
  • Soğuduktan sonra iç ve dış olmak üzere her yerini zeytinyağı, susam yağı gibi bitkisel bir yağ ile yağlayın. 
  • Sonrasında 250 derece ısıtılmış fırına ağız kısmı aşağı bakacak ve orta rafa konumlandırılmış şekilde yerleştirin.
  • Bu işlemden sonra 1-1,5 saat kadar bekleyin ve fırını kapatın. Fırının kapağını açmadan soğumaya bırakın. 
  • En son işlem olarak, eğer parlaklık kazandırmak isterseniz tekrar yağlayabilirsiniz.
  • Seasoning işlemi sırasında fırınınızın ısısı ile oynamamalısınız.
  • Seasoning işlemini belirli aralıklarda yapabilirsiniz.

Kaplamalı Döküm Tencereler ve Tavalar için Talimatlar

  • Tencerenizi tercihen ılık su ile yıkayın ve kurulayın.
  • İçerisini bitkisel bir yağ ile yağlayın ve kısık ateşte olacak şekilde 15 dakika kadar içi boş ısıtın.
  • 15 dakika sonunda içerisinde yağ kaldıysa havlu yardımıyla alın.
  • Kaplamalı döküm tencere temizliği için bu işlem sadece ilk kullanımda yapılır. İşlemi tekrarlamanıza gerek yoktur.

Döküm Tencere Nasıl Kullanılır?

Döküm tencere kullanımı sırasında dikkat edilmesi ve mutlaka uyulması gereken noktalar vardır. Özellikle dikkat etmeniz gereken ilk nokta kaplamasız döküm tencere aldıysanız “seasoning” işlemini mutlaka yapmalısınız. Gelin döküm tencereler nasıl kullanılır detaylı bir şekilde öğrenelim.

  • Döküm tava ya da tencere ile yemek yaparken kesinlikle maşa, spatula, kepçe gibi metal servis gereçleri kullanmamalısınız. Çünkü kolay kolay çizilmemelerine rağmen bu malzemeler tencerenizi ve tavanızı çizebilir, yapısını bozabilir. Ayrıca yanlış kullanım sonucu ömürleri azalır.
  • Ani ısı değişiklikleri yapmamalısınız. Hem seasoning hem de yemek pişirme sırasında ısının sabit kalmasını sağlayın.
  • Et ürünlerinin pişirilmesi için kullanımı yaygın olsa da kızartma ya da omlet gibi yiyecekleri de hazırlayabilirsiniz.
  • Fırında kullanıma uygundur, fakat mikrodalgada kesinlikle kullanılmamalıdır.

Döküm Tencere Nasıl Temizlenir?

Demir döküm tencere nasıl temizlenir sorusu bu tencerelere sahip olan herkesin aklını kurcalayan ilk sorudur. Çünkü kullanımı kadar temizliğinin de belirli yöntemleri vardır. Birkaç yöntemi maddelemek gerekirse,

  • Döküm tavalar ve tencereler deterjan ya da başka temizlik ürünleri kullanılmadan temizlenmelidir. Sirke ve su karışımı ile temizliğini yapabilirsiniz. Bu karışımla yıkadıktan sonra mutlaka havlu ya da peçete ile kurulayın. Nemini en iyi şekilde ortadan kaldırmak için yıkadıktan sonra bir süre boş bir şekilde açık ocakta bekletebilirsiniz.
  • İkinci yöntem olarak yemek yaptıktan hemen sonra tencereyi boşaltmanız ve hala sıcakken içerisine kaynamış su dökmektir. Zaten sıcak olan tencereye dökülen kaynar su ile dibine yapışan yemekler tahta kaşık yardımıyla kolayca çıkarılır. Bu aşamada da yıkadıktan sonra kurulama ya da ocakta bekletip nemini alma işlemini yapmalısınız.
  • Su ve sirke karışımı ya da kaynar suyla temizlemek içinize sinmiyorsa tuzla ya da süngerle temizleyebilirsiniz. Burada süngerle bulaşık telini karıştırmamak önemlidir. Kesinlikle tel gibi malzemeler kullanmamalısınız. Aynı zamanda deterjan kullanmaktan da mümkün mertebe kaçınmalısınız.
  • Döküm tencere nasıl yıkanır cevaplarının arasında dikkat etmeniz gereken temel nokta hangi yöntemi uygulayacak olursanız olun kurulamanız veya nemini iyice almanız gerekir. Böylelikle paslanma gibi sorunlarla karşılaşmazsınız.
  • Döküm tencerenizi ya da tavanızı bulaşık makinesinde asla yıkamamalısınız. Bulaşık makinesinde yıkamanız ile paslanma oluşabileceği gibi deterjanla uzun süre temas edeceğinden sağlığınızı da riske atar.
  • Bir diğer önemli kullanım detayı ise döküm tencere nasıl saklanır sorusu üzerine ortaya çıkar. Bu konudaki tavsiye ise çelik tencere ya da tavalarla aynı yerde saklanmaması gerektiği yönündedir.
  • Baharatlı yemekler yaptıysanız bu baharatlar tencerenizin dibine yapışabilir. Bu durumda tencereniz soğumadan kaynar su ile kaynatıp kolay bir şekilde temizleyebilirsiniz. Diğer bir yöntem de önce peçeteyle artıkları alıp süngerle nazik bir şekilde ovalamaktır. İsterseniz tüm bu işlemleri bir arada da uygulayabilirsiniz.

Döküm Tencere Nasıl Olmalı?

Döküm tencerenin iki çeşidi olduğundan bahsetmiştik. Kaplamalı ve kaplamasız (ham döküm) olarak görebileceğiniz tencerelerden hangisini isterseniz elbette onu almanızda herhangi bir sakınca yoktur. Fakat hangisini aldığınızı iyi bilmelisiniz. Çünkü kaplamasız olanlarda bahsettiğimiz üzere seasoning işlemi mutlaka yapılmalıdır. Farkında olmadan kaplamasız döküm tencere alıp kaplama işlemini yapmazsanız sağlığınızı tehlikeye atabilirsiniz.

Kaplamalı döküm tencereler ise emaye ve seramik olarak ikiye ayrılır. Seramik döküm tencereler veya tavalar hava boşluklarına sahip oldukları için fazla ısıda zararlı kimyasallar ortaya çıkarabilir. Seramik olarak sunulan kaplamalı modeller fazla ısıda kullanılmamalıdır. Emaye kaplamalıları ise gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz. 

Buradan çıkarılacak sonuç kaplamasız yani ham döküm tencere tercih etmenizin sağlıklı olacağı yönündedir. Çünkü kaplamasız olanlar ekstra bir malzeme kullanılmadan üretildiği için zararlı kimyasalları da içerisinde barındırmaz. Dolayısıyla yüksek ısılarda bile ortaya zararlı kimyasallar çıkmaz. En sağlıklı olanını seçmek istiyorsanız kaplamasız ürünleri almanız gerekir.

Döküm Tencere Lekesi Nasıl Çıkar?

Döküm tenceredeki lekeler için mümkün olduğunca deterjan veya başka kimyasallar kullanmamanız gerekir. Kimyasal temizlik ürünleri yerine doğal olanlara yönelmeniz tencereniz veya tavanız için sağlıklı bir seçenektir. 

Tencerelerinizdeki lekeleri temizlemek için kaplamasız olanlarda seasoning işlemini tekrar uygulayabilirsiniz. Böylelikle hem tencerenizdeki lekeler çıkar hem de sağlıklı yapısını yenilemiş olursunuz. Diğer yandan tuz ve sirke karışımlı sularla ya da tencerenizin içerisinde su kaynatarak da lekelerinizi çıkarmayı deneyebilirsiniz.

Seramik ya da emaye kaplı tencerelerde deterjan benzeri kimyasallar kullanmak biraz daha mümkündür. Bu malzemeleri fazla olmayacak şekilde kullanarak tencere lekelerinizden kurtulmayı deneyebilirsiniz.